Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia
Kodeks cywilny umożliwia spadkobiercą ustawowym zrzeczenie się dziedziczenia po przyszłym spadkodawcy za pośrednictwem umowy. Jest to jedyna umowa, która umożliwia spadkodawcy wpływanie na porządek dziedziczenia, a także pozbawienia prawa do zachowku. Dla wielu osób, w szczególności w przypadku gdy przewidywana masa spadkowa będzie składała się wyłącznie z długów, może stanowić instrument prawny uniknięcia potencjalnych problemów związanych z dziedziczeniem.
Charakter prawny
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia zawierana jest pomiędzy spadkobiercą ustawowym a przyszłym spadkodawcą w formie aktu notarialnego. Umowę zrzeczenia się dziedziczenia może być zawarta także przez osobę należącą do którejkolwiek z grup spadkobierców ustawowych (a więc także te osoby, które należą do dalszego kręgu spadkobierców np. rodzeństwo). Niemniej jednak, stroną takiej umowy nie może być Skarb Państwa lub gmina, bowiem ogół praw i obowiązków nie mógłby przejść na jakikolwiek podmiot.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia polega na tym, że jedna ze strona zrzeka się dziedziczenia po drugim, a ten się na to zgadza. A zatem przedmiotem umowy obejmuje przyszły spadek. Co więcej, umowa ta może ograniczać się również wyłącznie do zachowku. A zatem może być umową o zrzeczenie się dziedziczenia zachowku.
Skutki
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia, jest umową mortis causa, a więc wywołująca skutki prawne w przypadku śmierci spadkodawcy. Skutkiem takiej umowy jest zrzeczenie się dziedziczenia nie tylko spadkobiercę ustawowego, lecz z mocy prawnej także jego zstępnych. Niemniej jednak strony umowy mogą odmiennie postanowić w umowie, tak aby zstępni mogli dziedziczyć.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia może okazać się skutecznym narzędziem dla dłużników. Wierzyciele bowiem nie mogą uznać takie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia nie mogą bowiem żądać uznania takiej umowy za bezskuteczną na podstawie przepisów o skardze paulińskiej.