Obligatoryjne przesłanki rozwodu
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje, iż każdy z małżonków może żądać rozwodu gdy doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Są to obligatoryjne przesłanki rozwodu, które muszą wystąpić łącznie. Regulacje prawne jednak nie precyzują tych pojęć. To do Sądu będzie należała ocena czy w danej sytuacji pomiędzy małżonkami doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Ocena ta będzie bazowała na weryfikacji czy pomiędzy małżonkami doszło zerwania więzi emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej.
Pożycie małżeńskie
Aby lepiej zrozumieć przesłanki rozwodu, w pierwszej kolejności należy wyjaśnić pojęcie pożycia małżeńskiego. Powszechny pogląd Sąd Najwyższe wskazuje, iż pożycie małżeńskie wyraża się w szczególnego rodzaju wspólnocie emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej, która umożliwia realizacje podstawowych zadań małżeństwa.
Więź emocjonalną określa się zazwyczaj jako zespół wzajemnych uczuć miłości, przywiązania oraz szacunku, zaufania, szczerości czy lojalności. Więź gospodarcza natomiast przejawia się co do zasady prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego oraz mieszkaniu razem. Ostatnia z przesłanek, a więc więź fizyczna jest to więź intymna.
Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego
Zupełny rozkład pożycia małżeńskie występuje, jeżeli wszystkie więzi łączące małżonków (emocjonalna, fizyczna oraz gospodarcza) uległy zerwaniu.
Przez zerwanie więzi fizycznej będziemy rozumieć zaprzestanie utrzymywania stosunków seksualnych. Warto jednak wskazać, że w niektórych przypadkach, mimo zaprzestania utrzymywania kontaktów intymnych, nie będziemy mieć do czynienia z zupełnym zerwaniem fizycznej. Przykładem może być sytuacja, gdy współżycie fizyczne ustało na skutek choroby czy ze względu na pracę zarobkową jednego z małżonków.
Zerwanie więzi gospodarczej będzie objawiało się, gdy małżonkowie przestali prowadzić wspólnie gospodarstwo domowe np. gdy przestali zamieszkiwać razem i decydować
o sprawach finansowych.
Natomiast ustanie więzi emocjonalnej między małżonkami oznacza wygaśniecie uczuć i relacji pomiędzy nimi. Nie oznacza to jednak, że konieczne jest wskazanie niechęci i wrogości małżonków do siebie. Często występuje sytuacja, iż małżonkowie pomiędzy którymi ustała więź emocjonalna, utrzymują poprawne relacje (np. ze względu na wspólne dzieci),
Trwały rozkład pożycia małżeńskiego
O trwałym rozkładzie pożycia małżeńskiego możemy mówić wtedy, gdy na tle wszystkich okoliczności danej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Jak wskazuje się w orzecznictwie, istotne znaczenie przy ustalaniu trwałości rozkładu pożycia, ważnym czynnikiem jest czas trwania pożycia małżeńskiego. Im rozkład pożycia jest dłuższy, tym większe jest prawdopodobieństwo jego trwałości. Dla oceny trwałości rozkładu pożycia małżeńskiego, pomocne może okazać się prawidłowe porównanie czasu właściwego funkcjonowania małżeństwa, z czasem życia małżonków w rozłączeniu, np. z trwałością rozkładu pożycia małżeńskiego możemy nie mieć do czynienia, gdy małżonkowie żyli w rozłączeniu 3 lata, wcześniej pozostając we wspólnym pożyciu małżeńskim przez 40 lat.