Warunki skorzystania ze zwolnienia
Zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W przypadku zaś gdy pożyczka nie została udzielona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (a tj. przez bank bądź inną instytucję pożyczkową) koniecznym będzie zapłata podatku od czynności cywilno prawnych z tytułu udzielonej pożyczki. Niemniej jednak przepisy prawne przewidują zwolnienie z podatku PCC od umowy pożyczki po spełnieniu warunków ustawowych.
Stawka podatku
Obecnie stawka podatku PCC od umowy pożyczki wynosi 0,5%. A zatem w przypadku udzielenia pożyczki w wysokości 100.000,00 zł przez osobę X na rzecz osoby Y, osoba X będzie zmuszona do zapłaty na rzecz fiskusu kwoty 500,00 zł.
Co więcej stawka ta może ulec zwiększeniu aż do 20%, jeżeli w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej pożyczkobiorca powoła się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a okaże się, że podatek PCC nie został uiszczony bądź pożyczka pomiędzy członkami najbliżej rodziny nie została udokumentowana wpływem środków na rachunek bankowych.
Obowiązek podatkowy z tytułu pożyczki powstaje w terminie 14 dni od zawarcia umowy pożyczki i w tym czasie należy złożyć deklarację PCC oraz obliczyć w wpłacić podatek.
Zwolnienia
Ustawodawca jedna przewidział zwolnienia, które w części są uzależnione od tego, kim są strony transakcji. A zatem zwalnia się od podatku PCC z tytułu udzielonej pożyczki, gdy jest ona udzielona przez:
- Przedsiębiorców niemających na terytorium RP siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek.
- W formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem i macochą, zięciem, synową i teściami w wysokości nie przekraczającej 120,00 zł przez okres 5 ostatnich lat.
- W formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem i macochą w wysokości przekraczającej 36.120,00 zł pod warunkiem, że:
- złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności, z wyłączeniem przypadku, gdy umowa została zawarta w formie aktu notarialnego.
- udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym.
Ponadto zwalnia się z podatku PCC od umowy pożyczki, gdy kwota lub wartość pożyczki nie przekracza 1.000,00 zł oraz wtedy gdy pożyczka została udzielona z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku oraz z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.