Kiedy można sporządzić testament ustny?
Testament ustny to testament szczególny. Do testamentów zwykłych, zaliczamy testamenty własnoręczne oraz notarialne oraz testament allograficzny. Ten ostatni charakteryzuje się o tym, że spadkodawca może ustnie wyrazić swoją ostatnią wolę w obecności dwóch świadków i urzędnika państwowego. Następnie spisuje się z takiej czynności stosowny protokół. Ten rodzaj testamentu nie jest zbyt popularny. W obrocie prawnym najczęściej sporządzanymi testamentami są testamenty zwykłe – własnoręczne oraz testamenty notarialne. Sporządzane są one zazwyczaj po przemyśleniu własnej decyzji, bez presji czasu i okoliczności. Kiedy zatem można sporządzić testament ustny i dlaczego nie jest taki popularny?
Testament ustny spadkodawca może sporządzić tylko w sytuacji obawy rychłej śmierci albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Jak to wygląda w praktyce? Spadkodawca spodziewając się, że może niebawem umrzeć, może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Czy coś należy późnej zrobić?
Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie. Co zrobić gdy oświadczenie, o którym mowa powyżej nie zostanie spisane?
W wypadku gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.
Jak widać powyżej, prawo stawie wiele wymogów dla stwierdzenia nabycia spadku w oparciu o testament ustny. Pamiętać należy, że testament szczególny (w tym ustny) traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.