Jak ustalić wynagrodzenie z wykonawcą dzieła?
W innym artykule pisałem o istocie umowy o dzieło. Dla przypomnienia wyjaśnić należy, iż umowa o dzieło to umowa rezultatu, czyli istotną kwestią jest wykonanie dzieło czyli osiągnięcie wyniku pracy wykonawcy, który zobowiązał się dane dzieło wykonać. Innymi słowy każdy kto zleca wykonanie dzieła, na przykład położenia pytek w łazience zainteresowany jest końcowym efektem. W takim oraz innym przypadku należy się zastanowić w jaki sposób ustalić wynagrodzenie wykonawcy za wykonanie dzieła?
Przepisy Kodeksu cywilnego podpowiadają, iż wynagrodzenie wykonawcy może być ustalone na dwa sposoby. Pierwszy z nich to wynagrodzenie kosztorysowe, natomiast drugi z nich to wynagrodzenie ryczałtowe. Czym charakteryzują się obie metody?
Jeżeli strony określiły wynagrodzenie na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów (wynagrodzenie kosztorysowe), a w toku wykonywania dzieła zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany umówionego wynagrodzenia. Nie dotyczy to jednak należności uiszczonej za materiały lub robociznę przed zmianą cen lub stawek- art. 629 Kodeksu cywilnego.
Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, wykonawca nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac- art. 632§1 Kodeksu cywilnego.
Wyżej wymienione przepisy prawa stanowią podstawowe rozróżnienie obu sposobów ustalania wynagrodzenia. Oczywiście w polskim prawie jest wiele wyjątków od zasady, chociażby możliwość żądania przed sądem zmiany wysokości ryczałtowego wynagrodzenia wykonawcy lub nawet domagać się rozwiązania umowy, jeżeli wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby wykonawcy rażącą stratą.