Terminy załatwienia sprawy administracyjnej
Niniejszy artykuł, stanowiący część pierwszą omówienia problemu ponaglenia, wprowadzonego stosunkowo niedawno, bowiem nowelizacją Kodeksu postępowania administracyjnego z 2017 r. skupi się na terminach załatwienia sprawy przez organ administracji publicznej. Wyjaśnienie tego tematu jest niezbędne dla zrozumienia przyczyn, które umożliwiają wniesienia ponaglenie, bowiem może ono zostać wniesione jedynie w przypadku bezczynności lub przewlekłości organu administracji publicznej.
Kodeks postępowania administracyjnego wprowadza zasadę szybkości i prostoty postępowania. Zgodnie z tą regułą organ administracji publicznej powinien działać wnikliwie i szybko celem załatwienia sprawy w pierwszym możliwym terminie
Na bazie zasady szybkości i prostoty postępowania, kodeks postępowania administracyjnego wprowadził ogólne zasady co do terminu załatwienia sprawy. I tak ogólną zasadą jest załatwienie sprawy niezwłocznie w przypadku spraw, które:
- Mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania.
- W oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie.
- W oparciu o fakty i dowody możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ.
Tak więc organ administracji publicznej powinien niezwłocznie załatwić sprawy, które mogą być rozstrzygnięte na podstawie istniejącego materiału dowodowego . Termin niezwłocznie oznacza, iż organ administracji publicznej powinien zakończyć sprawę w najkrótszym możliwym terminie.
Według Kodeksu postępowania administracyjnego załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego, postępowanie uproszczone oraz postępowanie odwoławcze powinny być załatwiane w ciągu miesiąca odpowiednio od dnia wszczęcia postępowania bądź wniesienia odwołania. Natomiast sprawy szczególnie skomplikowane nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Pojęcie spraw szczególnie skomplikowanych oznacza takie sprawy, w których występuje złożony stan faktyczny, wymagający od organu administracji publicznej przeprowadzenia pogłębionej analizy materiału dowodowego. W praktyce uznanie sprawy za skomplikowaną będzie zależało od pracownika organu administracji publicznej, gdyż formalnie nie ma żadnych kategorii spraw, które zostały przyporządkowane do spraw o charakterze skomplikowanych.
Kodeks postępowania administracyjnego wskazuję również, iż do powyżej wymienionych terminów załatwienia sprawy nie wlicza się:
- Terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności.
- Okresów zawieszenia postępowania.
- Okresu trwania mediacji.
- Okresów opóźnień spowodowanych z winy strony.
- Okresów opóźnień spowodowanych z przyczyn niezależnych od organu.
W przypadku niezałatwienia przez organ administracji publicznej sprawy w powyższych terminach (nawet z przyczyn niezależnych od organu) ma on obowiązek zawiadomić strony o tym przypadku, jednocześnie wskazując nowy termin załatwienia sprawy oraz pouczając o możliwości wniesienia ponaglenia.
Niezałatwienie sprawy w terminach ustawowych, bądź w wyznaczonym przez organ stanowi bezczynność organu administracji publicznej. W takim przypadku strona zyska uprawnienie wniesienia ponaglenia. Procedura wniesienia ponaglenia zostanie omówiona w następnej publikacji.