Ustanie wspólności małżeńskiej

W niniejszym materiale postanowiłem przybliżyć i przedstawić przypadki dotyczące ustania wspólności majątkowej małżonków.  Kiedy powstaje wspólność małżeńska, od jakiego momentu zaczyna trwać wspólność majątkowa i kiedy ona ustaje? Przypadków może być kilka. Co należy zrobić lub co musi się stać aby wspólność majątkowa małżonków przestała obowiązywać? Odpowiedzi poniżej.

Tytułem wstępu, wspólność majątkowa małżeńska to nic innego jak wspólna masa majątkowa należąca do małżonków. Oznacza to nic innego, że co do zasady od chwili wstąpienia w związek małżeński, pomiędzy małżonkami powstaje ustrój wspólności majątkowej. Jeszcze przed zawarciem małżeństwa, każdy z małżonków posiadał swój majątek osobisty. W momencie zawarcia małżeństwa każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty a dodatkowo zaczyna się tworzyć majątek wspólny. Podsumowując, od chwili zawarcia związku małżeńskiego mamy do czynienia z trzema różnymi majątkami- osobistym majątkiem mężczyzny, osobistym majątkiem kobiety oraz ich majątkiem wspólnym.

Wspólność majątkowa trwa co do zasady przez cały okres trwania małżeństwa. Co musi się stać aby pomiędzy małżonkami przestał obowiązywać ustrój wspólności majątkowej? Jest kilka przypadków, w których właśnie dochodzi do takiej sytuacji;

  1. Jedną z nich jest śmierć jednego z małżonków. W następstwie śmierci jednego z małżonków, związek małżeński uprzednio zawarty przestaje istnieć z mocy samego prawa, a małżonek pozostający przy życiu może wstąpić w nowy związek małżeński bez dodatkowych warunków. Tym samym nie ma już mowy o obowiązywaniu wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami albowiem tylko jeden z małżonków pozostał przy życiu.
  2. Druga z możliwych sytuacji to rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, pomiędzy małżonkami przestaje obowiązywać ustrój wspólności majątkowej albowiem nie możemy już mówić o małżeństwie. Każdy z byłych małżonków może wstąpić w nowy związek małżeński, czego konsekwencją będzie powstanie ustroju wspólności majątkowej pomiędzy nim a nowym wybrankiem.
  3. Trzecia sytuacja, w której może pomiędzy małżonkami powstać ustrój rozdzielności majątkowej to zawarcie umowy majątkowej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Taka umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego, czyli przed notariuszem. W takiej umowie małżonkowie postanawiają, iż z chwilą zawarcia przedmiotowej umowy, pomiędzy nimi nie będzie obowiązywać wspólność majątkowa.
  4. Czwarta sytuacja, z którą możemy się najczęściej spotkać to orzeczenie sądu na podstawie, którego pomiędzy małżonkami przestaje obowiązywać ustrój wspólności majątkowej. Jeśli małżonkowie są zgodni co do tego, że chcą doprowadzić do sytuacji, w której nie będzie ich łączyć wspólność majątkowa to mogą udać się do notariusza, co zostało opisane w punkcie powyżej. Jeśli jeden z nich tylko tego żąda lub chce aby ustrój wspólności majątkowej przestał obowiązywać w ich małżeństwie, musi wnioskować o to do sądu.

Powyżej opisane zostały cztery najczęściej spotykane możliwości zakończenia wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami. Są jeszcze inne możliwiwości, jednakże stosunkowo stanowią one mały procent przypadków przywołanych powyżej. Pamiętać należy, że dopiero z chwilą śmierci małżonka, uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, zawarcia umowy pomiędzy małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, czyli ustaje wspólność małżeńska. Odmiennie może wyglądać sytuacja, w której to sąd orzeka o ustanowieniu (przymusowej) rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami albowiem we wniosku kierowanym do sądu można oznaczyć datę z jaką chcemy aby sąd ustanowił przedmiotową rozdzielność. Aby orzeczenie nabrało mocy prawnej, musi się uprawomocnić, podobnie jak w przypadku rozwodu.

Jeszcze w tym materiale pragnę wyjaśnić, iż czym innym jest powstanie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, a czym innym jest podział majątku wspólnego, wypracowanego w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, o czym w innym materiale.