Co to jest niebezpieczny przedmiot?
W polskim prawie karnym jest wiele przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu. Jednym z niech jest bójka. Za popełnienie wyżej wymienionego przestępstwa grozi kara pozbawienia wolności nawet do lat 10, jeśli następstwem bójki jest śmierć człowieka. W sytuacji jednak, w której sprawca w czasie bójki używa broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu, to kara za takie przestępstwo może sięgnąć lat 8, przy równoczesnym założeniu, że skutkiem bójki nie jest śmierć człowieka.
Kara równie surowa grozi sprawcy przestępstwa rozboju, czyli przestępstwa przeciwko mieniu. Kodeks karny stanowi, iż osoba która kradnie posługując się bronią palną, nożem lub innym niebezpiecznym przedmiotem podlega karze pozbawiania wolności od lat 3, co oznacza w praktyce, że sąd może wymierzyć karę pozbawiania wolności do 15 lat włącznie. Czym jest wyżej wspomniany niebezpieczny przedmiot? Jak ustalić czy sprawca używał lub posługiwał się niebezpiecznym przedmiotem?
Pojęcie to nie jest jednoznaczne. Pamiętać należy, że nie jest istotnym w jaki sposób sprawca przestępstwa używał danego przedmiotu i jakie szkody nim wyrządził. Powyższe oczywiście będzie miało znaczenie pod kątem wymiaru kary, a nie właściwemu ustaleniu czy sprawca używał lub posługiwał się niebezpiecznym przedmiotem w czasie popełnienia przestępstwa. Powszechnie w praktyce sądowej przyjmuje się, że to indywidualne właściwości danego przedmiotu będą stanowić o możliwości zakwalifikowania go do grupy przedmiotów niebezpiecznych. Innymi słowy, przed zaliczeniem konkretnego przedmiotu do grupy przedmiotów niebezpiecznych należy wziąć pod uwagę obiektywne właściwości oraz normalne przeznaczenie danego przedmiotu, a nie dokonywać jego oceny jedynie przez pryzmat działania sprawcy lub sposobu jego wykorzystania przy popełnieniu przestępstwa. Kolejnym kryterium, jakim można a nawet należy się posłużyć przy ustalaniu czy dany przedmiot powinien być uznany za przedmiot niebezpieczny to czy dany przedmiot jest przydatny lub czy można go wykorzystać do zadawania ciosów i powodowania obrażeń ciała.
Jak widać, problematyka związana z prawidłowym zakwalifikowaniem narzędzia zbrodni do grupy przedmiotów niebezpiecznych jest dość obszerna. Właściwe ustalenie czy doszło do popełnienia przestępstwa z użyciem niebezpiecznego przedmiotu lub posłużenia się takim przedmiotem jest skomplikowana, a ma bezpośrednie znaczenie podczas ustalania kwalifikacji prawnej, czyli ewentualnej odpowiedzialności karnej za popełnienie przestępstwa. Dodatkowo zwrócić należy uwagę na dwa kluczowe pojęcia- posłużenie się niebezpiecznym przedmiotem oraz użycie niebezpiecznego przedmiotu. Różnica pomiędzy „posłużeniem” a „użyciem” jest w praktyce prawniczej ogromna, jednakże zostanie ona omówiona szczegółowo już w innym materiale.